Wie neemt het bedrijf over?

Wie neemt het bedrijf over?

Tekst: Lianne Veenstra – Veenstra Agrocoaching

Opvolging van het agrarisch familiebedrijf: hoe vaak heb je daar nu mee te maken? Hooguit twee keer in je leven als boer: één keer als je zelf het bedrijf overneemt, en één keer als je het weer overdraagt.

Efficiënt werken en investeren
Echt veel ervaring kun je er dus niet mee hebben. En bovendien zit er ook nog eens een tijdperk van een hele generatie tussen. Met maatschappelijke ontwikkelingen en andere eisen die gesteld worden aan je bedrijf. En een andere tijdsgeest waarin we leven. Waar vroeger het credo was: “hard werken en zuinig zijn” is het nu “efficiënt werken en investeren”. Dat maakt een toch al intensief proces nog eens extra complex.
Ik heb zelf regelmatig te maken met bedrijfsovername. Ik word gevraagd om het gesprek hierover aan de keukentafel te begeleiden. Of ik maak het thema bespreekbaar in een training voor bedrijfsopvolgers.

Communicatie belangrijk
Recent nog, in een training voor een groep jonge boeren kwam het thema bedrijfsovername uitgebreid aan bod. Waar moet je op letten? En hoe gaat dat bij jullie thuis? Over één ding waren alle cursisten het eens: communicatie is heel belangrijk. Zaken bespreekbaar maken, afstemming zoeken, duidelijkheid geven, ook naar overige familieleden. Maar juist op dat vlak bleek het bij niemand vlekkeloos te verlopen.

Vanzelfsprekend
Als trainer stelde ik het volgende punt ter discussie: “is er bij jou thuis wel eens bewust gevraagd aan alle kinderen wie er boer wil worden?” Nee! bleek het antwoord in veelal. Verbazing zelfs. “Dat is toch wel duidelijk! Ik was degene die van jongs af aan altijd achter te vinden was.” En zo wordt de beoogd opvolger in veel gevallen als vanzelfsprekend bezien. En wordt er niet weer op terug gekomen of nagevraagd bij de andere kinderen. Dat kan later in het opvolgingsproces alsnog een rol gaan spelen.

De familie
Zo begeleid ik een familie waarbij de ouders met de beoogd opvolger een maatschap zijn aangegaan. Wel met een vooraf besproken evaluatiemoment, waar we met de hele familie om tafel zijn gaan zitten. En toen bleek er nog eentje te zijn die wellicht oren heeft naar overname van het bedrijf. “Maar ik heb geen idee of het echt wat voor me is” werd aangegeven. “Ik heb nog nooit een heel jaar meegedraaid.” Er is nu voor gekozen om een proeftijd met diegene aan te gaan. En de eerst beoogd opvolger is buiten de deur gaan werken om elders ervaring op te doen. Geen gemakkelijke weg, en we zijn er ook nog niet. Maar wel een manier die iedereen gelijke kansen biedt.
De eerste vraag die gesteld zou moeten worden als er gedacht wordt aan opvolging is: “wie wil er hier boer worden?”

Volgende week zijn we van 12 – 15 december aanwezig op de Noord-Nederlandse Landbouwbeurs in Leeuwarden met een workshop over bedrijfsovername. AgrarischeCoaches.nl schuift aan tafel met ervaringsdeskundigen en vertegenwoordigers uit de sector. Van harte welkom om hierbij aanwezig te zijn en je ervaring met bedrijfsovername uit te breiden!

Lianne Veenstra is coach en trainer voor agrarisch ondernemers. Via haar bedrijf Veenstra Agrocoaching begeleidt en coacht Lianne dagelijks agrarisch ondernemers. Meer weten? Kijk dan op http://www.veenstra-agrocoaching.nl